Authentiek leiderschap: iedereen heeft het, weinigen gebruiken het!
Authentiek leiderschap is één van de leiderschapskwaliteiten die van een goed Project Manager een uitstekende Project Manager maken. Naast authentiek leiderschap zijn er uiteraard nog meer leiderschapskwaliteiten maar daarover meer in andere artikelen. Lees verder om te ontdekken hoe authentiek leiderschap jou kan helpen een excellente project manager te worden:
Inhoudsopgave
- 1 Definitie van de leiderschapsstijl Authentiek Leiderschap
- 2 Authentiek leiderschap versus niet authentiek leiderschap
- 3 Hoeveel petten draag jij eigenlijk?
- 4 Vormen van authentiek leiderschap
- 5 Voordelen van authentiek leiderschap
- 5.1 Authentiek leiderschap trekt authentieke volgers
- 5.2 Authentiek leiderschap geeft je meer geloofwaardigheid
- 5.3 Authentiek leiderschap geeft je meer invloed
- 5.4 Authentiek leiderschap geeft je meer kracht
- 5.5 Authentiek leiderschap laat anderen groeien
- 5.6 Met authentiek leiderschap bouw je succesvolle teams
- 6 De 4 eigenschappen van authentieke leiders
- 7 In 7 stappen naar Authentiek Leiderschap
- 8 Conclusie
GRATIS E-book met 30 NLP Tips
Leer hoe je als Project Manager met behulp van NLP beter wordt in Stakeholder Management en méér Invloed krijgt.
80 pagina's boordevol NLP tips!
Definitie van de leiderschapsstijl Authentiek Leiderschap
Voordat we écht beginnen, wil ik eerst de leiderschapsstijl die Authentiek leiderschap is, afbakenen, door eerst te kijken naar de betekenis van het woord authentiek en daarna naar de betekenis van authentiek leiderschap.
Authentiek betekenis
Volgens Merriam Webster is authentiek het conformeren aan een Origineel om daarmee de essentiële eigenschappen te kunnen reproduceren.
Dat is ook waar het bij Authentiek Leiderschap om draait: de essentie, het “DNA”, bij mensen aanspreken en aansporen, omdat dat uiteindelijk hetgeen is dat ze drijft en dat hen gelukkig maakt en dus waarmee lange termijn succes gegarandeerd is.
Andere definities van authentiek zijn:
- Authentiek: echt, oorspronkelijk, origineel
- Authentiek: eerste oorzaak betreffend, uit de eerste hand
- Authentiek: opgemaakt door een daartoe bevoegd ambtenaar
- Authentiek: geen namaak, gelijk aan het origineel
- Authentiek: echt, betrouwbaar
- Authentiek: betrouwbaar, echt, eigenhandig geschreven, geloofwaardig
- Authentiek: realistisch, waarlijk
Hoewel de meeste betekenissen heel dicht bij elkaar liggen, is er toch verschil:
- soms wordt namelijk gekeken naar de oorzaak zijde, namelijk authentiek is gelijk aan het origineel;
- soms wordt gekeken naar de gevolg zijde, namelijk authentiek is betrouwbaar en geloofwaardig.
Wat ik echter mis in al deze definities is de content zijde. Namelijk wat betekent het als iemand authentiek is en wat betekent het als iemand juist niet authentiek is? Daar gaat de rest van dit artikel over.
dat je kernwaarden afhankelijk zijn
van de context waarin je verkeert.
Authentiek leiderschap definitie
Authentiek leiderschap is bewustzijn van en handelen naar een ware realiteit in jezelf, in jouw team en in jouw organisatie en in de wereld.
Het gaat er dus om dat je herkent dat in iedere entiteit en op elk niveau een soort “DNA” aanwezig is, die de realiteit van die entiteit bepaalt. Ten tweede gaat het er daarna om dat je deze erkent en er op respectvolle wijze mee omgaat. En als laatste gaat het erom dat je hier op zo’n manier mee om gaat dat het jou lukt om je doelen te bereiken.
Ieder mens heeft een soort “DNA” als het gaat om zijn pure karakter. Door de ervaringen die hij in zijn leven heeft opgedaan, is een set van unieke normen en waarden ontstaan die op diep onbewust niveau leven. Deze waarden bepalen echter wel wat hij elke minuut van de dag doet en ook hoe hij zich er over voelt. Mensen die in staat zijn om zo dicht mogelijk bij hun kernwaarden te blijven, voelen zich heel gelukkig en zijn ook heel effectief en succesvol. Bovendien komen ze ook nog eens heel geloofwaardig over, omdat hun gedrag en dat wat ze zeggen, congruent is met hoe ze zich van binnen voelen. Stap één daarbij is natuurlijk dat je eerst te weten komt wat jouw kernwaarden zijn. Daarover later meer.
naar lange termijn succes.
Authentiek leiderschap versus niet authentiek leiderschap
Aan de definities zagen we al dat authenticiteit betekent dat je dicht bij het origineel zit, waardoor de betrouwbaarheid hoog is. Maar wat betekent dit in termen van authentiek leiderschap. Wat is in dat geval het origineel? Nou heel simpel:
Bij authentiek leiderschap gaat het om de innerlijke waarden
Het gaat er bij authentiek leiderschap dus om zo dicht mogelijk bij jezelf te blijven. No matter what. Nu is dat in feite best moeilijk, want wie of wat is jezelf? In de loop van ons leven hebben de meeste mensen immers zoveel schillen om hun innerlijke ik gebouwd, dat ze al bijna vergeten zijn wie of wat dat was. En meestal communiceren die verschillende schillen niet met elkaar en tegenstrijdig van elkaar. Met als gevolg dat mensen de ene keer het één zeggen en het ander doen, terwijl ze de volgende keer het ander zeggen en het één doen.
Net als bij een span paarden waarbij ieder paard zijn eigen gang gaat wordt het dan een chaos. Een puinhoop die maakt dat niemand meer in de wagen wil stappen. En zonder volgers heb je ook geen leider!
Wil je dus meer volgers, zorg er dan op zijn minst voor dat je ook te volgen bent. En de krachtigste manier om dat te bereiken, is ervoor te zorgen dat je alle schillen van je afwerpt. Bijkomend voordeel daarvan is dat je ook jezelf kunt volgen!
– Stephen Covey
Bij traditioneel leiderschap gaat het om het uiterlijke gedrag
Heel anders is het met andere vormen van leiderschap, die ik hier voor het gemakt op één hoop veeg door ze niet authentiek leiderschap te noemen. Deze zijn vaak gericht op doelen of op taken. Mensen, afdelingen, bedrijfsonderdelen krijgen targets opgelegd waar ze aan moeten voldoen. Zonder dat vantevoren bekend is of deze doelen ook realistisch zijn. En meer op micro niveau krijgen mensen taken opgelegd die ze af moeten krijgen. Voor de meeste project managers is dit waarschijnlijk heel herkenbaar. Tenslotte zijn we opgevoed met MS Projects, Work Breakdown Structures, takenlijstjes, voortgangs- en statusrapporten, stoplicht rapportages, dagelijkse standup meetings, etc. etc. Allemaal taakgericht. Niet mensgericht. dat is het grote verschil met waar authentiek leiderschap voor staat. Daar staat de mens centraal. Natuurlijk moet je nog steeds met zijn allen de doelen halen en moet het project af. Maar de benadering is heel anders.
met de confrontatie met de huidige brute realiteit.
– Jim Collins
Waarden in jezelf
De eerste stap in Authentiek Leiderschap is dat je jouw eigen waarden leert kennen. Wat drijft jou iedere dag? Wat maakt dat je ‘s morgens fluitend (of juist niet) je bed uit stapt? Als je in staat bent om je eigen waarden goed bewust te zijn in de diverse contexten van jou leven, dan pas ben je in staat om deze ook bij anderen te herkennen.
Waarden bij de ander
Als je als leider in staat bent om de waarden van anderen te veranderen, verandert vanzelf hun gedrag. De kunst is dus om de waarden van de mensen in jouw team te veranderen op een dusdanige manier dat ze allemaal gericht zijn op hetzelfde doel. Daarom verdient het aanbeveling bij een stakeholdersanalyse ook te kijken naar de waarden van mensen. Die kan je namelijk regelmatig gebruiken voor je authentiek leiderschap.
Authentiek leiderschap vanuit waarden gedreven, van binnenuit zeg maar, is geen korte termijn succes strategie. Dit kost tijd. Maar als het je lukt, heb je wel lange termijn succes.Dat is bijvoorbeeld waarom familiebedrijven als IKEA die niet beursgenoteerd zijn het zo goed doen. Ze worden niet gehinderd door de continue druk van de beurs om ieder jaar weer korte temijn successen te produceren. Maar daarentegen kunnen ze bouwen aan lange termijn successen.
Iedere manager, waar ook ter wereld, van IKEA heeft voordat hij manager werd eerst een spoedcursus Zweedse simpelheid gekregen in het geboortedorp van Ingvar Kamprad. De oprichter en eigenaar van het miljarden bedrijf IKEA. Daarbij werden de toekomstige managers als het ware ondergedompeld in het DNA van IKEA.
GRATIS E-book met 30 NLP Tips
Leer hoe je als Project Manager met behulp van NLP beter wordt in Stakeholder Management en méér Invloed krijgt.
80 pagina's boordevol NLP tips!
Hoeveel petten draag jij eigenlijk?
Ieder mens vervult vele rollen in zijn leven. Je bent bijvoorbeeld Project Manager, maar ook echtgenoot, huisvader, vriend, zoon, klant, opdrachtgever, beoordelaar, mentor, bijlesgever, etc. etc. In elk van die rollen zet je bijna automatisch een andere pet op, waardoor je je anders gedraagt. Soms zet je zelfs een andere stem op (in het geval van huisvader bijvoorbeeld). Maar welke van al die petten past nu het beste bij jou? Welke van die petten ben jij ook écht? En als je in de ene context de ene pet op zet, hou je die dan ook steevast op in die bewuste context? Of wissel je zelfs binnen dezelfde context van pet.
Als ik bijvoorbeeld met mijn zoontje speel, kunnen we samen de grootste lol hebben. Maar wat doe je dan op het moment dat hij iets doet wat niet mag of niet goed is voor hem? Dan zet ik letterlijk even een andere stem op met een andere lichaamshouding. Zodat het voor hem heel duidelijk is dat ik een andere pet heb opgezet. Namelijk de pet van ouder die grenzen stelt aan het gedrag van zijn kind. Natuurlijk gaat dit praktisch altijd automatisch. En daardoor kan het ook voorkomen dat je er soms een vergissing mee maakt. Daarom is het goed je af en toe bewust te zijn van welke pet je op welk moment op hebt én je afvraagt hoe effectief dat is. Want vaak is het zo dat in situaties waarin het niet lekker loopt en je minder effectief bent, je waarschijnlijk op dat moment onbewust de verkeerde pet hebt opgezet.
In projecten spelen we ook allemaal een rol. En dan heb ik het nog niet eens over de rol van projectmanager of projectmedewerker. Zodra je een team van mensen bij elkaar hebt, die op enigerlei wijze moeten samenwerken, zie je diverse oerpatronen ontstaan.
Zo heb je de Solist. Dat is iemand die bij voorkeur alles alleen doet. Of de Verdediger. Dat is iemand die goed is in het bewaken van de scope van het project. Of je hebt de Waarnemer. Dat is iemand die heel goed is in waarnemen en altijd een afgewogen oordeel heeft. Of de Adviseur. Dat is iemand die graag zijn mening laat horen en anderen van advies dient. Of de Daadkrachtige. Dat is de man met zijn voet op het gaspedaal. Van nature trekken we allemaal naar zo’n rolpatroon. En daarmee zetten we als het ware een masker op. Dat is niet erg, zolang je maar niet gehecht raakt aan je masker en zolang je maar beseft dat het slechts een masker is. Je moet de flexibiliteit hebben om, wanneer de situatie dat van je vraagt, van masker te wisselen. Of nog beter: je masker af te zetten. Doe je dat niet, dan kan de Verdediger omslaan in een Slachtoffer, de Waarnemer in een Wegduiker of de Daadkrachtige in een Sloper!
Oftewel: maskers kunnen heel ineffectief voor ons worden als we ze te lang op laten staan. We gaan ons er dan mee vereenzelvigen. “Zo ben ik nu eenmaal.” Nee hoor! Je bent veel meer dan dat! Bij authentiek leiderschap gaat het erom dat je ontdekt wat dat meer is en daaruit gaat putten.
namelijk de verandering van mensen.
Vormen van authentiek leiderschap
Waarachtig authentiek leiderschap kan vier verschijningsvormen hebben:
Authentiek luisteren
Authentiek luisteren betekent dat niet alleen dat je oprecht en geïnteresseerd luistert naar de ander. Het betekent nog meer dat je op zoek gaat naar de innerlijke drijfveren bij de ander. Bijvoorbeeld door vragen te stellen. Met volle aandacht luisteren naar een ander, is een waar geschenk. Wat ervoor zorgt dat de ander wordt aangespoord om ook naar zijn eigen innerlijke drijfveren te luisteren. Waardoor je de ander de kans geeft om ook zijn authenticiteit te ontwikkelen. Ook dat is authentiek leiderschap!
Authentiek communiceren
Bij authentiek communiceren gaat het niet om de vorm en ook niet over de inhoud van de communicatie. Het gaat erom waar de boodschap vandaan komt:
- komt deze uit het hart?
- of komt deze vanuit het verstand?
Tja wat is dat eigenlijk: communiceren vanuit het hart of vanuit het verstand? Het gaat erom dat jouw boodschap overeenstemt met hoe jij je van binnen voelt. Zodat het niet gekunsteld of getruct overkomt, maar waarachtig. De enige manier waarop je dat bereikt, is door je boodschap af te stemmen op jouw kernwaarden.
Dit kan uiteraard soms moeilijk zijn, met name in situaties waarbij je een moeilijke boodschap moet overbrengen waar je zelf niet helemaal achter staat. Hoe ga je daar dan mee om?
Laat me je een voorbeeld geven:
Stel je hebt een medewerker in jouw project toegezegd dat hij de volgende vrij mag nemen. Even later zeg je het terloops tegen je opdrachtgever en die reageert verschrikt met: “Wat! Maar dat kan helemaal niet, want morgen moeten we milestone X af zien te krijgen en daar hebben we hem hard voor nodig!” En even later kan je jezelf wel voor je kop slaan dat je daar zelf niet eerder aan gedacht had. Want inderdaad heeft jouw opdrachtgever gelijk: alle zeilen moeten bijgezet worden, het is morgen D-Day! Je moet dus terug naar jouw projectmedewerker en zeggen dat je terugkomt op je eerder genomen besluit. Hoe ga je hier mee om?
Spoiler:
Authenticiteit zelfs in een slechtnieuwsgesprek
Stap 2 is dat je vast stelt vanuit welke kernwaarde jouw projectmedewerker verlof heeft gevraagd. Dit is situatie afhankelijk, maar voor de hand ligt dat het hier gaat om een juiste werk/privé balans.
Stap 3, en nu wordt het moeilijk!, is om de brug te slaan tussen beide waarden. Daarvoor is het belangrijk te weten hoe jouw projectmedewerker tegenover de waarde staat van het halen van milestones. Is dat voor hem belangrijker, even belangrijk, of minder belangrijk dan een juiste privé/werk balans? Laten we in dit voorbeeld aannemen dat het een gedreven medewerker is, die ook graag resultaten behaald. In dat geval kan je de brug slaan, door hem op zijn eigen waardes aan te spreken.
“Patrick, ik heb een fout gemaakt. Ik was helemaal vergeten dat we morgen die belangrijke deadline moeten halen. En ik weet dat jij het ook belangrijk vind om deadlines te halen in het project. Ik wil je daarom vragen morgen toch te komen werken, zodat je de dag erna met een gerust hart vrij kan nemen en een tevreden gevoel hebt over de behaalde milestone.”
Op deze manier breng je zelfs een slechtnieuwsgesprek met authenticiteit. Want je kan zelf volledig achter je boodschap staan én je weet dat ook Patrick er volledig achter zal staan.
en diepgaande verandering.
Het brengt mensen in beweging.
Authentiek waarderen
Het geven van waardering is natuurlijk sowieso wat de meeste managers en leiders te weinig laten zien. Maar waarachtig authentieke waardering is helemaal schaars. Dat is jammer, want als je dan een keer gewaardeerd wordt als projectmedewerker, voel je nog niet eens dat het écht gemeend is! Hoe komt dat? Doordat zo’n waardering als een soort routineuze handeling gedaan wordt. In het voorbij gaan hoor je dan ineen “Oh ja, goed rapport Henk”. Nou daar zit Henk dan!
Beter is om als leider veel meer bewust te zijn van het geven van waardering aan anderen. Zie het als een geschenk. Een geschenk dat met zorg is uitgekozen. Waar energie in is gestopt. Niet van “oh hier heb je 5 euro voor je rapport”. Nee er is over nagedacht. Hoe doe je dat? Door na te gaan hoe de geleverde prestatie aansluit op jouw kernwaarden. Meteen een mooie gelegenheid om jouw kernwaarden weer eens uit te dragen!
Zeg dus nooit alleen maar “Goed gedaan Henk”, maar zeg op zijn minst “Ik vind dat je dat goed gedaan hebt Henk, omdat …”. Waarna je een verklaring geeft die aansluit op jouw kernwaarde. bij authentiek leiderschap gaat het er steeds om dat je de kernwaarden van mensen aanspreekt.
Authentiek dienen
De meeste waarde creëren we in het leven door, zoals Stephen Covey dat zo mooi noemt, inter-afhankelijk te zijn van anderen. Dat is waarom bedrijven Joint Ventures en partnerschappen aangaan. Zodra er synergie is in de samenwerking met anderen, creëer je meerwaarde en wordt één plus één automatisch meer dan twee. Dit kan natuurlijk alleen als er sprake is van wederzijds vertrouwen. En daarvoor heb je authentiek leiderschap nodig. Authentiek dienen betekent dus dat je samenwerkt gebaseerd op de kernwaarden van beide partijen. Daarom is het belangrijk bij een potentieel samenwerkingsverband vooral te letten of de kernwaarden van jou, jouw team en jouw organisatie overeenstemmen met die van de ander.
Helaas wordt hier in de praktijk te weinig aandacht aan besteed, met als gevolg dat veel samenwerkingsverbanden vroegtijdig spaak lopen.
Voordelen van authentiek leiderschap
Het verdient echt de aanbeveling om je leiderschapsstijl te veranderen in authentiek leiderschap. Ik noem hieronder een aantal voordelen, die de moeite waard zijn:
Authentiek leiderschap trekt authentieke volgers
Vraag jezelf eens af: wat voor type medewerkers heb je het liefst in jouw project? Mensen die altijd mooi weer spelen en ja zeggen, maar nee doen? Of mensen die betrouwbaar zijn en hun afspraken nakomen? Een groot deel hiervan heb je in eigen hand. Door zelf authentiek te zijn, trek je ook projectmedewerkers aan die dat ook zijn. Geef zelf het goede voorbeeld en wees authentiek. Daarmee bouw je gemakkelijker een team van mensen om je heen die ook authentiek zijn. Dat werkt toch veel prettiger? Bovendien leveren zulke teams veel betere prestaties, eerst en vooral omdat ze écht samenwerken.
Authentiek leiderschap geeft je meer geloofwaardigheid
Als je jouw Stakeholders wilt overtuigen, werkt dat het beste als jij geloofwaardig overkomt. En dat werkt weer het beste als je op authentieke wijze je boodschap overbrengt. Authenticiteit helpt je in dit geval op twee manieren. Je voelt jezelf overtuigender, geloofwaardiger en dus prettiger in het overbrengen van jouw boodschap. Waardoor jouw verhaal veel meer tot zijn recht komt. Daardoor breng je met je non-verbale communicatie de boodschap over dat jouw verhaal “waar” en “goed” is. Waardoor het het verhaal zich als het ware vanzelf verkoopt. Jouw Stakeholders zullen dan zelf de argumenten erbij zoeken om het verhaal voor zichtzelf “kloppend” te krijgen.
Authentiek leiderschap geeft je meer invloed
Authentieke projectmanagers zijn zich bewust van hun kernwaarden in de verschillende contexten van hun leven en projecten. Bovendien gaan ze hier heel bewust mee om en communiceren ze deze ook te pas en te onpas in allerlei toonaarden. Dit werkt als een soort magneet. Naarmate jouw kernwaarden meer “uitgelijnd” zijn en meer aandacht krijgen van jezelf, worden ze sterker. De magneetwerking wordt sterker. Waardoor anderen die één of meer van deze kernwaarden ook hebben zich tot jou en jouw boodschap voelen aangetrokken. Daardoor krijgen jouw woorden automatisch meer invloed. Wat weer perfect is voor jouw stakeholder management!
Niet zweverig.
Authentiek leiderschap geeft je meer kracht
Bij authentiek leiderschap gaat het erom dat je aansluit op je kernwaarden. Als je dan een presentatie geeft bijvoorbeeld, zorg je er natuurlijk voor dat ook deze aansluit op jouw kernwaarden. Daardoor straal je verbaal en non-verbaal uit dat de boodschap als het ware uit jouw binnenste komt. Je bént als het ware je boodschap. Daarmee straalt je verhaal zo’n kracht uit dat iedereen je serieus zal nemen.
Authentiek leiderschap laat anderen groeien
Je geeft anderen het gevoel dat ze belangrijk zijn als je oprecht en vol interesse, dus authentiek, naar ze luistert. Daardoor geef je hun ideeën als het ware water, waardoor ze gaan groeien. Waardoor er nog betere ideeën komen. Waardoor de ander in zijn ideeën gaat geloven. En waardoor uiteindelijk ook de ander authentiek wordt.
Met authentiek leiderschap bouw je succesvolle teams
Authentiek luisteren zorgt ervoor dat de basis wordt gelegd voor werkelijke synergie en het bouwen van effectieve teams. Door bovendien te sturen op de kernwaarden en ervoor te zorgen dat deze allemaal op elkaar aansluiten, zorg je er voor dat alle neuzen dezelfde kant op staan. Alle paarden in het span lopen in dezelfde richting.
De 4 eigenschappen van authentieke leiders
Authentieke leiders hebben zelfkennis
Dit is waar het begin en eindigt: zelfkennis! Authentieke leiders zijn zich bewust van hun emoties, hun diepste kernwaarden en van hun blinde vlekken. Daardoor weten ze niet alleen precies wat ze willen, ze zijn ook in staat om hun eigen emoties in de goede richting te leiden, dusdanig dat ze ook krijgen wat ze willen. En omdat ze hun eigen emoties begrijpen, zijn ze ook in staat om de emoties van anderen te begrijpen en er op een productieve manier mee om te gaan. De doelgerichtheid van een authentieke leider stimuleert het team om ook diezelfde doelen na te streven. Omdat een authentieke leider zich als geen ander bewust is dat hij, net als ieder mens, blinde vlekken heeft, vraagt hij veel om feedback. Zodat hij zich ook bewust wordt van dat deel van hem en er op gepaste wijze mee om kan gaan. Behalve hun zwaktes kennen authentieke leiders natuurlijk ook hun passies en krachten. En dat maakt ze nog sterker.
Behalve bewustzijn van de emoties, diepe drijfveren, passies, doelen, zwaktes, blinde vlekken, is een authentieke leider zich als geen ander bewust van het feit dat hij een mens is. Hij heeft dus ook compassie. Allereerst compassie met zijn eigen tekortkomingen. Hij durft ze onder ogen te komen en accepteert ze zoals ze zijn. Dat is de échte basis voor authenticiteit. Dat is jouw ankerpunt. Stephen Covey noemt het “True North”. Daarbij vergelijkt hij authentiek leiderschap vanuit basisprincipes met een Kompas die het ware noorden aan geeft.
Zorg dus dat je op alle neurologische niveaus (Missie, Waarden, Overtuigingen, etc.) weet wie je bent. Door je hier bewust van te zijn, wordt het gemakkelijker om goede beslissingen te nemen.
Het verruimt je bewustzijn van de waarden die je drijven.
Authentieke leiders hebben een morele houding
Omdat authentieke leiders zich bewust zijn van hun kernwaarden in elk aspect van hun leven, opereren ze automatisch vanuit een aantal solide basis principes. Je zou dit moraliteit kunnen noemen. Deze basisprincipes, moraal of kernwaarden zijn voor hen zo belangrijk dat ze zich niet snel zullen laten leiden door groepsdruk. Ze zijn redelijk standvastig in hun handelen; stress of geen stress.
Daardoor zijn authentieke leiders ook transparant naar de buitenwereld toe. Zelfs bij controversiële thema’s weet de buitenwereld waar de authentieke leider staat qua opinie.
Daar is uiteraard wel een soort zelfdiscipline voor nodig. En dan heb ik het niet over krampachtig een bepaald gedrag ten toon spreiden. Nee dan heb ik het over regelmatig stil staan bij je eigen kernwaarden en je afvragen hoe je daar in de praktijk mee omgaat. Daardoor blijft het actueel. Actueel in de zin dat jouw bewustzijn en onbewustzijn synchroon lopen.
Authentieke leiders nemen afgewogen beslissingen
Omdat authentieke leiders zich zo goed bewust zijn van hun kernwaarden en daar ook regelmatig aandacht aan besteden, is het voor hen heel gemakkelijk om afgewogen besluiten te nemen. Het is alsof ze continu een lijstje van criteria paraat hebben of te checken of ze ja of nee moeten zeggen tegen een keuze.
Ik heb mijn eigen beslissingen nooit geteld, maar ik heb wel eens gehoord dat een mens als snel honderden, zo niet meer, beslissingen per dag neemt. 99% van die beslissingen worden onbewust genomen. Sta ik op of blijf ik nog even liggen? Ga ik eerst douchen of eerst even koffie zetten? Welke kleding doe ik aan? Wat doe ik op brood? Hoeveel boterhammen eet ik? Etc. etc. De meest succesvolle mensen nemen deze beslissingen op een manier die hun dichter bij hun doel brengt. Maar dan moet je natuurlijk wel eerst weten wat je doel is en hoe je daar moet komen. Daar kunnen jouw kernwaarden je bij helpen.
Doordat authentieke leiders rekening houden met de kernwaarden van henzelf, van anderen, van de organisatie en van de wereld waarin ze leven, zullen ze nooit opdringerig overkomen of als autoritair gezien worden. Sterker nog: de meeste mensen zullen zich herkennen in de besluiten die ze nemen. Daardoor wordt het teamgevoel alleen maar sterker en neemt het onderlinge vertrouwen toe. Wat weer een uitstekende voedingsbodem is voor verdere groei.
Authentieke leiders zijn transparant in de relatie met anderen
Authentieke leiders communiceren openlijk over hun kernwaarden. Omdat ze deze belangrijk vinden en omdat ze deze de moeite van het delen waard vinden. Daardoor komen ze open, transparant en toegankelijk over op anderen. Mensen zullen zich snel thuis voelen bij een authentieke leider, waardoor diepgaande relaties kunnen ontstaan, die weer kunnen leiden tot lange termijn succes. Een authentieke leider zal je weinig meemaken met een “masker” op dat niet passend is bij de situatie waarin hij verkeerd.
Het verruimt jouw bewustzijn
van de waarden die jou drijven.
GRATIS E-book met 30 NLP Tips
Leer hoe je als Project Manager met behulp van NLP beter wordt in Stakeholder Management en méér Invloed krijgt.
80 pagina's boordevol NLP tips!
In 7 stappen naar Authentiek Leiderschap
Ontwikkel je zelfbewustzijn
Stap 1 op weg naar authentiek leiderschap is dat je je bewust wordt van jouw kernwaarden, passies en doelen. Dit zijn niet de kernwaarden en doelen waar je nu waarschijnlijk in eerste instantie aan denkt. Waarom niet? Omdat dat de dingen zijn, waar je je juist wél bewust van bent. Anders zou je er immers niet aan denken! Bovendien zijn dat meestal de zaken die aan de oppervlakte spelen. Nee, het gaat hier juist om de diepere lagen van jouw onbewustzijn.
Contexten
Een context is bijvoorbeeld je werk. Of je thuissituatie. Of je tennisclub. Of je gezondheid. Kortom het is een omgeving waar je vaak verkeerd en waar je activiteiten ontplooit die kenmerkend zijn voor die situatie. Het kan zelfs voorkomen dat je de context werk opdeelt in bijvoorbeeld de context klant en de context kantoor, omdat de eisen die in beide omgevingen aan je worden gesteld totaal verschillend zijn.
Stel een lijst samen van contexten waarin jij regelmatig verkeerd. En kies er dan één uit waarvoor je jouw kernwaarden en doelen wilt gaan vaststellen.
Kernwaarden en doelen vaststellen binnen één context
Stel jezelf de vraag: Wat vind ik binnen deze context allemaal belangrijk. En stel vervolgens een zo lang mogelijke lijst samen. Dit is een soort brainstormen met jezelf. Tip: maak een lijst en leg hem weg. En iedere keer dat je iets te binnen schiet, vul je de lijst aan. En af en toe lees je de lijst weer eens helemaal door en vul je hem aan. Doe dit een week lang net zo lang totdat je het gevoel hebt, dat de lijst compleet is.
Als je klaar bent, groepeer dan zoveel mogelijk totdat je uiteindelijk een stuk of 7 waarden over houdt.
Daarna rangschik je deze in volgorde van belangrijkheid. Je weet nu dus inmiddels ook wat je toop 3 aan kernwaarden binnen de gekozen context is. Sta hier de komende dagen even bij stil en denk na over wat er die dag binnen de betreffende context is gebeurd. Hoe past dat binnen jouw kernwaarden?
Ieder mens heeft blinde vlekken. Nou ja zelf een auto heeft een blinde hoek! Dat is dus ook helemaal niet erg. Je moet er alleen wel bewust van zijn dat dat zo is. Maar ja, wie wil er nu graag zijn tekortkomingen onder ogen komen? Meestal is dat iets waar we of even geen zin in hebben, of ons voor schamen. Maar aan de andere kant staan tekortkomingen onze groei wel in de weg. Want, zoals je weet, is een ketting zo sterk als de zwakste schakel. Dus stel nu dat je jouw zwakste schakel iets sterker weet te maken … dan maak je meteen de hele ketting sterker! Vraag daarom regelmatig feedback van anderen om je bewust te worden van jouw blinde vlekken!
Een andere manier om aan je zwakste schakel te werken, is door na te denken over wat voor soort leiderschap in bepaalde situaties nodig is. En jezelf daarna af te vragen hoe jij het eigenlijk doet. Hoe sta je ervoor? Door te beseffen waar je nu staat en waar je wilt wezen, wordt het gemakkelijker om er naar toe te groeien.
Blijf je waarden en principes trouw
Stap 2 op weg naar authentiek leiderschap is dat je de kernwaarden, die je in stap 1 hebt ontdekt, trouw blijft. Jouw kernwaarden zijn de zaken die je ontzettend belangrijk vind. Sterker nog, het zijn de dingen die jou enorm blij maken en motiveren. Dan kan het toch niet anders zijn, dan dat je daar trouw aan blijft?
Het grote voordeel dat jij nu al hebt, is dat je je bewust bent van jouw kernwaarden, omdat je stap 1 hebt gezet. Daardoor wordt het gemakkelijker om je kernwaarden trouw te blijven. Want ja, als je ze niet bewust weet, hoe moet je dan weten of je op koers bent? Met als gevolg dat je keuzes kan maken, die later aanvoelen als een verkeerde keuze. Waarna je weer terug bij af bent. En dan maak je maar weer een andere keuze. Het is als of je op een rotonde staat waar heel veel straten op uit komen. En iedere keer kies je een van die straten. Om er vervolgens halverwege achter te komen, dat het de verkeerde weg was. En uiteindelijk beland je steeds weer op diezelfde rotonde! Niet handig dus!
Blijf daarom trouw aan je kernwaarden en bedenk van tevoren of een gekozen weg daarbij past of niet. En als het antwoord dan ja is, sla je die weg in en kom je nooit meer terug!
Onderweg komen we natuurlijk altijd stress situaties tegen, waardoor we gaan twijfelen of het toch wel de juiste weg was. Niet doen! Het is de juiste weg! Dat heb je immers zelf van tevoren vastgesteld aan de hand van jouw eigen kernwaarden!
Om jezelf hierbij van dienst te zijn, helpt het om je kernwaarden regelmatig door te lezen en na te denken over dagelijkse praktijksituaties waarin deze een rol speelden. Daardoor bevestig je keer op keer voor jezelf dat de ingeslagen weg de goede weg is. En hoef je dus, zelf in stress situaties, niet meer te twijfelen en kan je gewoon met volle kracht vooruit!
Breng je extrinsieke en intrinsieke motivaties in balans
Stap 3 op weg naar authentiek leiderschap is het in balans brengen van je extrinsieke en intrinsieke motivaties. Ok Harry, wat zeg je nu weer?!@ Laat het me je uitleggen …
Extrinsieke motivaties zijn waarden die buiten jouzelf liggen. Bijvoorbeeld de beloning die je krijgt voor het werk dat je levert. Een promotie die je op je werk maakt. De winst van jouw bedrijf, de waardering van een klant, etc.
Intrinsieke motivaties zijn de waarden die vanuit jezelf komen. Bijvoorbeeld de behoefte om anderen te helpen, of de behoefte om een sterk team te bouwen en de organisatie verder te helpen.
Beide typen motivaties zijn belangrijk. De kunst is echter om ze in balans te houden.
We kennen allemaal het verhaal van de bankencrisis van 2007/2008. Ontstaan doordat de op geld, macht en bonussen beluste bankiers, de cijfers van de banken jarenlang veel te rooskleurig hadden voorgespiegeld. Een mooi (nou ja mooi was het natuurlijk niet!) voorbeeld van een disbalans in extrinsieke en intrinsieke motivaties. Immers de innerlijke drijfveren naar meer geld, bonussen en macht, strookten totaal niet met de waarden van het personeel. Die liever leuk werk deden, dan nu ontslagen te zijn, omdat het geld op is. Of met de waarden van de organisatie. Die per definitie altijd op continuïteit is gericht. Terwijl een aantal van de banken inmiddels niet meer bestaan, omdat ze failliet zijn gegaan. Kapot gemaakt door de geldwolven. Of de waarden van de maatschappij, waarin vertrouwen de allerbelangrijkste kernwaarde is waar de economie op draait.
Het is daarom belangrijk je altijd af te vragen of jouw kernwaarden in lijn liggen met de waarden van de context waarbinnen je opereert. De waarden van jouw projectteam leden bijvoorbeeld. Of de waarden van de organisatie waarbinnen je werkt. Of de waarden van de klanten waarvoor je werkt. En zelf de waarden van de maatschappij waarin je leeft. Als je erin slaagt om jouw kernwaarden in lijn te brengen, dan worden ze daarmee nog krachtiger en zijn ze ook op lange termijn goed voor jou!
– Warren Bennis
Bouw jouw support team
Stap 4 op weg naar authentiek leiderschap gaat over het bouwen van een support team dat jou helpt om jouw waarden trouw te blijven. Je leeft immers niet op een eiland.
Of zoals John Donne ooit zei: “No man is an Island”. Dat betekent dat je leeft in een wereld vol met afleidingen en met andere meningen. Je hoeft maar even op Facebook of internet te zitten en je hebt er al weer 100 nieuwe meningen en ideeën bij! Hou dan maar eens je koers vast! Dan helpt het om een support team te hebben van mensen die je op koers houden. In jouw projecten, heb je daar bijvoorbeeld je stuurgroep voor. Eens per week, of een andere frequentie, leg je daar verantwoording af en wordt je al dan niet bijgestuurd. Maar denk bijvoorbeeld ook aan een team van eindgebruikers die de kwaliteit van het project-product regelmatig beoordelen. In een andere context, heb je natuurlijk ook een ander support team nodig. Als je bijvoorbeeld muziek maken leuk vindt, vraag dan eens feedback of tips aan mede-muzikanten.
Een andere belangrijke functie van een support team om je met beide benen op de grond te houden. Je eraan te herinneren wat ook alweer écht belangrijk is. Kies je support team daarom met zorg. Het liefste wil je natuurlijk mensen, die ongeveer dezelfde kernwaarden en doelen hebben als jij.
Blijf geaard en wees het oog van de orkaan
Stap 5 op weg naar authentiek leiderschap gaat erover dat je jezelf niet zo snel gek laat maken. Waai niet met alle winden mee. Zorg ervoor dat je een rotsvast idee hebt van waar je heen wilt en een rotsvast geloof om daaraan vast te houden. Je komt immers van alles op je pad tegen aan onverwachte tegenslagen. Dat is gewoon een fact-of-life. Die zijn er altijd.
Stel jezelf daarom, bijvoorbeeld vlak voordat je gaat slapen, een aantal vragen, zoals:
- Wie ben ik ook al weer?
- Wat zijn ook al weer mijn waarden en doelen?
- Ben ik nog op koers?
- Wat kan beter? anders?
En ook al komen er niet meteen de beste antwoorden in je op. Het stellen van de vraag alleen al, helpt jouw onderbewustzijn, om ‘s nachts, als jouw bewustzijn lekker ligt te slapen, “zijn ding te doen”. Namelijk jouw gedachten ordenen en waarden afstemmen. Waardoor je de volgende dag weer sterker voor de dag komt.
Begrijp je passies en doelen van jouw leiderschap
Stap 6 op weg naar authentiek leiderschap gaat over jouw passies en doelen in de verschillende contexten van jouw leiderschap. Leiderschap is immers geen standaard ritueel of patroon dat je altijd op dezelfde manier kan afdraaien. Bij authentiek leiderschap gaat het erom dat je jouw team een stap verder wilt brengen. Dat kan uiteraard alleen als je eerst goed weet waar ze nu staan en, nog belangrijker, waar je ze heen wilt brengen. En dan bedoel ik niet alleen de praktische doelen die je in ieder project hebt, maar ook naar welke kernwaarden dat je wilt dat jouw team toe groeit.
Als projectmanager leid je meerdere teams. Bijvoorbeeld je team van projectmedewerkers, maar ook bijvoorbeeld het team van stuurgroepleden, of het team van senior gebruikers van het project. Afhankelijk van de grootte van het project heb je meerdere teams waar je leiding aan geeft. Ieder team heeft zijn eigen dynamiek, eigen doelen en dus ook eigen set van kernwaarden. Het is belangrijk te begrijpen hoe dit werkt voor jezelf. Dit doe je door vantevoren de verschillende contexten vast te stellen voor jezelf en door voor iedere context vast te stellen welke kernwaarden belangrijk zijn. Dit geeft jou een houvast, die je in staat stelt gemakkelijk te swithchen van de ene context naar de andere en op die manier in iedere context even effectief te zijn. Bij authentiek leiderschap gaat het er dus niet alleen om dat je weet wat je kernwaarden zijn van jou en van de anderen, maar ook dat kan switchen indien de situatie dat van je vraagt.
Maak een Mission Statement
In stap 7 op weg naar authentiek leiderschap maak je per context een zogenaamd Mission Statement. Nu je inmiddels weet wat je kernwaarden zijn per specifieke context en ook wat jouw passies en doelen daarin zijn, wordt het tijd om een en ander te condenseren tot een Mission Statement. Waarom een Mission Statement? Omdat dit handig en compact is en je er daarna voor jezelf steeds naar terug kan refereren. Bovendien kan je dit als basis gebruiken om je kernwaarden te communiceren. De meeste politici hebben één of twee kernzinnen die ze te pas en te onpas herhalen, om daarmee hun kernwaarden over te brengen. Zoals ik al eerder schreef in één van de 30 NLP Tips, is herhaling de toverkracht van de reclame. Als je jouw team wilt leiden en wilt dat ze jouw kernwaarden gaan overnemen, is één van de krachtigste methodes continu herhalen. Dat doe je het beste door net als goede politici een compacte kernboodschap te formuleren en dat is dus precies wat een mission statement is.
Hoe maak je nu een mission statement? Begin je kernwaarden op te schrijven in een paar korte zinnen en het liefst in combinatie met jouw doelstelling. Laat het even bezinken, slaap er een nachtje over en ga er dan de volgende dag mee verder. Schrijf nogmaals jouw boodschap op. Misschien met iets andere bewoordingen. Oefen je boodschap in de praktijk en schaaf hem bij. Na een paar keer oefenen zul je merken dat je uitkomt op je definitieve mission statement. En daarna is het een kwestie van zo vaak mogelijk gebruiken om jouw team in de goede richting te leiden. Want dat is waar het bij authentiek leiderschap natuurlijk om draait: het leiden van jouw team door ze aan te spreken op kernwaarden die voor allen belangrijk zijn.
Het is geen oppervlakkig kunstje.
Het heeft te maken met wie we als mens zijn
en door welke krachten we zijn gevormd.
– Harvard Business Review, January 2015
Conclusie
Hoe beter je wordt in authentiek leiderschap, hoe gemakkelijker het wordt voor jouw volgers om zich in jou te herkennen en dus je te gaan volgen. En als bijkomende bonus kom je ook nog eens veel krachtiger en meer in balans over en voel je meer zelfvertrouwen! Wie wil dat nu niet?
GRATIS E-book met 30 NLP Tips
Leer hoe je als Project Manager met behulp van NLP beter wordt in Stakeholder Management en méér Invloed krijgt.
80 pagina's boordevol NLP tips!
